Hof van Justitie spreekt zich uit over framing

Het Europese Hof van Justitie heeft zich uitgesproken of framing al dan niet een mededeling aan het publiek inhoudt (C‑392/19). Een Duitse rechter stelde hierover een prejudiciële vraag aan het Hof. De digitale bibliotheek, SPK, had toestemming verkregen om op hun platform verschillende thumbnails ter beschikking te stellen aan hun publiek. De beheersvennootschap, VG Bild Kunst, stelde hiervoor een licentie op met de clausule dat er technische voorzieningen moeten worden genomen die  framing door derde partijen verhindert, wat SPK weigerde.

De Duitse rechter moest vervolgens oordelen of men kan spreken van mededeling aan het publiek, zoals vermeld in artikel 3 van de Richtlijn 2001/29, wanneer een auteursrechtelijk beschermd werk dat met toestemming van de rechthebbende beschikbaar is op een website, geëmbed wordt door middel van framing op een website van een derde wanneer daarbij de door de rechthebbende getroffen of opgelegde beschermingsmaatregelen tegen framing worden omzeild. De rechter oordeelde dat dit wel degelijk een nieuw publiek betrof aangezien het recht van mededeling anders zou uitgeput zijn van zodra het werk op een website staat, maar vroeg toch raad aan het Hof van Justitie.  He Hof bevestigde de uitspraak van de Duitse rechter.

Uit eerdere rechtspraak van het Hof van Justitie (Svensson, Bestwater en GS Media) volgde reeds dat er sprake is van een mededeling aan het publiek wanneer een link een auteursrechtelijk beschermd werk meedeelt aan een nieuw publiek, i.e. een publiek waar geen rekening mee werd gehouden toen de rechthebbende toestemming gaf voor de initiële publicatie van zijn werk. Het Hof gaat nu dieper in op de rol van technische beschermingsmaatregelen bij de eerste mededeling aan het publiek.

Indien een rechthebbende beperkende maatregelen instelt of oplegt om de toegang tot zijn auteursrechtelijk beschermd werk te beperken en de link ervoor zorgt dat de beperkende maatregelen (bv. om de toegang tot de website te beperken tot abonnees) worden omzeild, is er wel degelijk sprake van een nieuwe publiek waarvoor de toestemming van de rechthebbende is vereist. De verleende toestemming voor de oorspronkelijke mededeling aan het publiek is dan niet langer voldoende. Dit is het geval wanneer het werk niet meer beschikbaar is op de website waarop het werk oorspronkelijk stond of wanneer die website enkel beschikbaar is voor een beperkt publiek.

A contrario zou kunnen worden afgeleid dat indien een rechthebbende een auteursrechtelijk beschermd werk meedeelt aan het publiek zonder te voorzien in technische maatregelen die de toegang van het werk vanaf andere websites beperken,  de rechthebbende geacht  wordt toestemming te hebben verleend voor de mededeling van dat werk aan alle internetgebruikers. Een embedding van dat werk zou in dat geval dan geen nieuwe mededeling aan het publiek kunnen uitmaken.

Het Hof van Justitie stelt daarnaast ook dat aangezien de licentie van VG Bild Kunst expliciet de toegang beperkt voor andere websites, er niet kan worden uitgegaan dat de houder ingestemd heeft zijn werken vrijelijk aan het publiek mee te delen. Door technische voorzieningen te treffen, wordt dusdanig de wens geuit het publiek te beperken tot alleen de gebruikers van een bepaalde website en niet de gebruikers van de website waarop het werk via framing werd gepubliceerd.

Indien men zou stellen dat de houder van de rechten toch geacht wordt toestemming te geven voor alle websites, zelf wanneer hij beperkende maatregelen treft, druist dit in tegen het exclusieve en onuitputtelijke recht uit artikel 3 van Richtlijn 2001/29 en wordt de houder de mogelijkheid ontnomen een passende vergoeding voor het gebruik van zijn werk te eisen.

Het Hof van Justitie concludeerde dat wanneer een werk dat reeds met toestemming beschikbaar is op een website en via framing op een andere website, die vrij toegankelijk is, wordt geëmbed, een mededeling aan het publiek inhoudt wanneer hiermee de voorzieningen worden omzeild die de houder tegen framing heeft getroffen of opgelegd.

Framing kan in deze zaak dusdanig worden beschouwd als het beschikbaar stellen van de werken aan een nieuw publiek, waardoor bijkomende toestemming van de houder vereist is. VG Bild Kunst kan SPK verplichten de technische voorzieningen tegen framing  door derden te nemen.

Met dit arrest verschaft het Hof van Justitie de noodzakelijke duidelijkheid over de mogelijkheid voor rechthebbenden om links naar auteursrechtelijk beschermde werken te beperken, met inbegrip van de mogelijkheid voor de rechthebbenden om het linken contractueel te beperken (bv. het opleggen van technische maatregelen tegen framing door derden).